Historia kadzideł (Egipt, Mezopotamia, Ameryka Środkowa, Chiny, Islam)
Kadzidła na świecie
Sztuka kadzenia w różnych regionach i kulturach świata
Sztuka kadzenia wykształciła się w każdym miejscu na Ziemi i używa się jej od zarania dziejów. Służyły zarówno do uzdrawiania jak i uświęcenia przestrzeni. W wielu częściach Ziemi i cywilizacjach zauważano, że zapobiegają roznoszeniu się chorób zakaźnych oraz zapobiegają wielu schorzeniom, zazwyczaj w tej formie były stosowane pierwotnie - w gęstym dymie wszystkie cząsteczki o aktywnym działaniu zaczynały przenikać do organizmu człowieka i wywierać na niego prozdrowotne działanie.
Stosowano je oczywiście także podczas modłów, rytuałów i medytacji ze względu na piękny aromatyczny zapach, co jak dziś wiemy, ma naukowo udowodnione działanie na mózg i układ nerwowy.
Chciałbym dzisiaj zabrać Cię w podróż po starożytnych cywilizacjach i kulturach naszej planety, zagłębiając się w to jak sztuka kadzideł wyróżniała się w nich. To tylko kilka przykładów, warto pamiętać, że użytkowanie kadzideł jest nieodłączną częścią rozwoju ludzkości i narodziło się równolegle w każdej części Ziemi.
Egipt i Mezopotamia
Niezwykle bogata gama żywic i kadzideł pochodzi właśnie z Bliskiego Wschodu. Ludność tych ziem niesie wyjątkowe dziedzictwo kulturowe i materialne, jeżeli chodzi o korzystanie z tych świętych roślin i żywic. Harmonijne, gęste zapachy m.in mirry i kadzidłowca były nieodłączną częścią obrzędów, czczenia Bogów i praktyk duchowych. Zapach był bramą łączącą człowieka z tym co boskie, niepoznawalne. Obfite ilości żywicy i drewna codziennie wypalano w świątyniach, a każdy zapach był niezależnym nośnikiem pewnej informacji, miał swoje konkretne znaczenie dla ceremonii.
Starożytni Egipcjanie używali najczęściej kadzidłowca, mirry oraz Kyphi i Kapet. Historyk Plutarch (około 70 p.n.e.) mówi nam, że kadzideł używano trzy razy dziennie. Olibanum składano w ofierze rano, gdy drzwi do świątyni zostały otwarte, następnie mirry używano w południe i wreszcie Kyphi oraz Kapet wieczorem o zachodzie słońca, po czym drzwi świątyni zostawały ponownie zapieczętowane.
Ostatnie kadzidło - Kyphi (w ofierze do męskich bóstw) i Kapet (w ofierze do bóstw kobiecych) to wyjątkowa i aromatyczna mieszanka bardzo interesujących składników. Zakłada się, że zawierały w sobie takie składniki jak: miód, wino, rodzynki, mirrę, jagody jałowca, cyperus, żywice terpentynową, aspalat i tatarak. Według różnych uczonych mogło ono posiadać również takie składniki jak szafran, kardamon, mastyks, cynamon, mięte, hennę oraz wiele innych.
Islam
W islamie prorok Mahomet zachęcał do palenia drewna agarowego (znanego również jako bakhour) w meczetach, aby zachować ich czystość i piękno. Było to szczególnie ważne w dniu Jumah (piątek). Wielu muzułmanów przeniosło tą tradycję ze swoich świątyń do własnych domów, mając nadzieję że odzwierciedli ona naturę świętej i bezpiecznej przestrzeni zapewnianej przez meczet.
Kadzideł używa się w tej kulturze do dziś, między innymi przy wielu ceremoniach, błogosławieństwach i do oczyszczenia świętych miejsc takich jak Al-kaba w Mekce.
Grecja i Rzym
Kadzidło przybyło do starożytnej Grecji i Rzymu poprzez Babilon, gdzie używano go podczas modlitw i wyroczni. Był używany głównie jako odosobniona forma kultu lub część różnych rytuałów. W religii greckiej i rzymskiej, podobnie jak w wielu innych wyznaniach, dym kadzidła wznoszący się do nieba był środkiem komunikacji z bogami i formą ofiarowania (karmienia).
Chrześcijanistwo
Praktyka ta jest zakorzeniona we wcześniejszych tradycjach judaizmu. Dym płonącego kadzidła jest interpretowany zarówno przez zachodnie kościoły katolickie, jak i wschodnie kościoły chrześcijańskie jako symbol modlitwy wiernych wznoszących się do nieba. Ponadto w czasach biblijnych kadzidło z mirry — często w połączeniu z kadzidłem (olibanum) — palono w miejscach kultu, kościołach, gdzie zbierali się pielgrzymi aby oczyszczać powietrze i zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych, w tym tych wywoływanych przez bakterie. Jedno z ostatnich badań wykazało, że spalanie mirry i kadzidłowca może zmniejszać liczbę bakterii w powietrzu nawet o 68%.
Starotestamentowy obraz wznoszącej się ku górze woni kadzidła jest symbolem modlitwy: „Niech moja modlitwa będzie stale przed Tobą jak kadzidło; wzniesienie rąk moich jak ofiara wieczorna” (Ps 141,2)
Buddyzm
Buddyjska tradycja palenia kadzidła była praktykowana w wielu krajach azjatyckich, takich jak Chiny, Tajlandia i Korea. Jego zapach i dym były uważane za niezbędny sposób uświęcenia rytualnego zachowania w praktykach buddyjskich. Kadzidło jest często wymieniane w kanonie palijskim, pismach świętych, które datują się na życie Buddy. Wraz z kwiatami, jedzeniem, napojami, a nawet szatami kadzidło było powszechnym darem składanym czcigodnej osobie na znak szacunku.
Chiny
Najwcześniejsze udokumentowane dowody używania kadzideł znajdują się w starożytnych Chinach, gdzie wytwarzano je z mieszanek ziół i roślin, takich jak cynamon i drzewo sandałowe, dwa zapachy, które wciąż są szeroko stosowane. Sztuka chińskiej kultury kadzidła sięga tysięcy lat wstecz do dynastii Han. Kadzidło było używane do aromatyzowania pokoi i odzieży, jako integralna część buddyjskiego kultu oraz jako uszlachetnianie przestrzeni i przyjemność dla uczonych i szlachty.
Następnie kultura kadzidła nadal rozkwitała wspierana przez silny handel, rozprzestrzenianie się buddyjskich wierzeń i częstą wymianę z zagranicą. W tym czasie powstał historyczny Jedwabny Szlak. Do najczęściej używanych kadzideł w tym czasie należały agar, kamfora, styraks, goździki i żywica damarowa. Ulubione przez członków rodziny królewskiej drewno agarowe uważane było za najbardziej luksusowe.
Użycie kadzideł w Chinach osiągnęło swój szczyt za czasów dynastii Song. Wówczas szlachta cieszyła się nim jako popularną rozrywką kulturalną, budując sale przeznaczone do ceremonii kadzidła. Dwór Cesarski założył „Repozytorium kadzideł i leków”, aby nadzorować import drewna agarowego oraz innych przypraw i leków. Wraz ze wzrostem popularności kadzidła uczeni i arystokracja używali go podczas komponowania poezji, gry na instrumentach muzycznych, organizowania uczt lub podczas medytacji. Kultura kadzidła była nadal popularna w czasach dynastii Ming i Qing podczas imprez towarzyskich i codziennych zajęć rekreacyjnych.
Rdzenne plemiona Ameryki Północnej
Palenie ziół lub kadzideł jest świętą praktyką dla wielu rdzennych plemion. To rytuał oczyszczenia i ochrony ciała fizycznego i duchowego. Efektem dymu jest wypędzenie negatywnych energii. Wielu wierzy, że moc i właściwości lecznicze ziół mogą uwolnić osobę lub miejsce od niechcianych myśli, smutku, niepokoju, ducha, nieczystości, złego stanu zdrowia i niechcianej energii lub emocji. Oczyszczanie pozostawia dobry nastrój oraz spokój i harmonię zarówno dla jednostek, jak i środowiska. Używano świętych rdzennych roślin. Najbardziej znanymi jest cedr, biała szałwia, żubrówka. Kadzidła palono również w trakcie rytuałów Temazcal (Szałas Potów).
Starożytne cywilizacje Ameryki Środkowej
Jednym z niezwykle ważnych kadzideł dla cywilizacji Majów i Azteków był kopal. Pełnił tak znaczącą rolę, że stał się ogólnym terminem zakorzenionym w rdzennym języku Azteków nahuatl, w którym „copalli” określa zapachowy dym. (Tak samo w naszym języku słowo ,,kadzidło’’ jest zaczerpnięte od żywicy drzewa kadzidłowca). Copal używa się do dziś w trakcie otwarcia ceremonii, a także świąt rodzinnych.
Australia i ludność aborygeńska, okadzanie podczas połogu, lecznicze palenie ziół w rdzennych ludnościach Afryki, stosowane nie tylko dla ludzi, ale również dla zwierząt, nasze lokalne palenie wiązanek, jałowców, oczyszczanie domostw, niezwykle rozwinięta sztuka kadzideł w Japonii, ceremonie zapachu Koh Do, palenie jałowca jako sposób wejścia w trans przez szamanów m.in. w Mongolii, no i szerokie zastosowanie w hinduizmie - to kolejna część świata kadzideł, o której planuję napisać w przyszłości.
Tymczasem, jeżeli chcesz być na bieżąco z nowościami oraz historiami, takimi jak te, zapraszam Cię do dołączenia do newslettera :)
Link TUTAJ na dole strony możliwość zapisu.
...
Źródła którymi się wspierałem:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6801997/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29530608/https://pl.aleteia.org/2020/09/21/kadzidlo-vs-choroby-przenoszone-droga-powietrzna-kilka-faktow/https://egyptianstreets.com/2021/12/29/egypts-history-of-burning-incense/https://www.healthline.com/nutrition/myrrh-oil#TOC_TITLE_HDR_4https://www.thefeuerlecollection.org/en/history-of-incense/https://www.wandering-stars.net/kepu-temple-incense
